Με τον όρο διαβήτη
ονομάζουμε την μεταβολική εκείνη νόσο
που χαρακτηρίζεται από την αδυναμία
του παγκρέατος να εξασφαλίζει την επαρκή
ποσότητα παραγωγής ινσουλίνης (ή την
ινσουλίνη εξ ολοκλήρου) προκειμένου να
διασπαστεί η γλυκόζη (σάκχαρο αίματος)
που λαμβάνουμε από την τροφή.
Οι μορφές του διαβήτη
είναι πολλές και πλέον ευρέως γνωστές.
Εμείς όμως θα επιχειρήσουμε
μια προσέγγιση όχι με “ξερά” ιατρικά
κριτήρια, αλλά με σκοπό να κατανοήσει
ο συνάνθρωπός μας τον ωκεανό των κινδύνων
κάτω από την “επιφάνεια”.
Ο διαβήτης είναι μια
ασυμπτωματική νόσος! Δεν υπάρχει κανένα
ειδικό σύμπτωμα που να υποδηλώνει
διαβήτη σε αντίθεση με ό,τι θα διαβάσετε
σε “βαρύγδουπες” αρθρογραφίες. Η
περιγραφή του συνδυασμού πολυουρία-πολυδιψία
είναι ένα μη ειδικό σύμπτωμα που δεν
αξιολογείται επαρκώς από τον μέσο ασθενή
(πολλοί θα το αποδώσουν στο άγχος χωρίς
καν να επισκεφθούν κάποιον ειδικό).
Επίσης ανευρίσκεται και σε άλλες παθήσεις
όπως η ψυχογενής πολυδιψία, ο άποιος
διαβήτης κτλ.
Με τον ίδιο τρόπο, η
απώλεια κιλών-ως αποτέλεσμα της
επιτάχυνσης του μεταβολισμού-περνάει
απαρατήρητη από τους ασθενείς οι οποίοι
“την απολαμβάνουν” μη ζητώντας τις
περισσότερες φορές, εξηγήσεις από τον
οργανισμό τους.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα
η διάγνωση του διαβήτη να γίνεται κατά
μέσο όρο μεταξύ 3-7 ετών από την εγκατάστασή
του και συνήθως να αποτελεί είτε τυχαίο
εύρημα, είτε διάγνωση επιπλοκής του
(διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια,
νευροπάθεια, νεφροπάθεια, καρδιοπάθεια,
διαβητικό πόδι κλπ, είναι επιπλοκές του
διαβήτη και αποτελούν ξεχωριστές
νοσογόνες οντότητες και όχι συμπτώματα).
Με τον όρο τυχαίο εύρημα,
εννοούμε τις παθολογικές τιμές γλυκόζης
σε μια εξέταση αίματος ρουτίνας. Κι εδώ
έρχεται μια άλλη πλάνη να καθυστερήσει
τη διάγνωση και τη θεραπεία. Η πλάνη των
“απόλυτων τιμών” και των τιμών αναφοράς.
Μπορεί μια φυσιολογική τιμή γλυκόζης
να αποκλείσει τον διαβήτη και μια
παθολογική τιμή να τον επιβεβαιώσει
αντίστοιχα;
Η διάγνωση του διαβήτη
απαιτεί ένα από τα παραπάνω κριτήρια.
- Τιμή σακχάρου νηστείας πάνω από 126 mg/dl σε δυο διαδοχικές μετρήσεις
- Τιμή πάνω από 200 mg/dl σε μια οποιαδήποτε μέτρηση
- Παθολογική καμπύλη γλυκόζης (η γλυκοζιλιωμένη αιμοσφαιρίνη αποτελεί δείκτη παρακολούθησης της γλυκαιμίας ενός διεγνωσμένου διαβητικού και όχι διαγνωστικό μέσο).
Αρα πολλές
φορές μια απλή μέτρηση γλυκόζης σε ένα
τσεκ απ δεν είναι όχι αρκετή αλλά ούτε
καν ενδεικτική για τη διάγνωση διαβήτη.
Τέλος, αξίζει
να πούμε δυο λόγια για τον λεγόμενο
προ-διαβήτη και να εξηγήσουμε μια
τεράστια πλάνη. Ο προ-διαβήτης είναι
ένας αδόκιμος όρος και αρκετά επικίνδυνος!
Ο προ-διαβήτης δεν σημαίνει προ-νόσο. Η
κανονική του ονομασία είναι αντίσταση
στην ινσουλίνη ή/και διαταραχή γλυκόζης
νηστείας. Αν και η νοσογόνος αυτή
κατάσταση μπορεί να προηγείται και
αρκετά έτη του επίσημου διαβήτη, εν
τούτοις οι νέες βιβλιογραφίες την
εντάσουν στις νόσους υπό θεραπεία,
καθότι έχει αποδειχτεί από μελέτες ότι
πλήττει ανεπανόρθωτα τα μεγάλα αγγεία
του σώματος (στεφανιαία).
Η διάγνωση αυτής της
νόσου απαιτεί την καμπύλη γλυκόζης
νηστείας και η υποψία αυτής απαιτεί ένα
σάκχαρο νηστείας πάνω από 100 mg/dl
(αν και στις τιμές αναφοράς
εντάσσεται ως φυσιολογικό!)
Συνοψίζοντας, θέλουμε
να τονίσουμε ότι ο διαβήτης και ο
προ-διαβήτης είναι νόσοι των οποίων η
διάγνωση όσο εύκολη είναι, άλλο τόσο
εύκολα συνήθως “παρακάμπτεται” με
αποτέλεσμα τη δημιουργία σοβαρών
επιπλοκών. Οι διαταραχές του μεταβολισμού
της γλυκόζης απαιτούν συγκεκριμένο
έλεγχο σε όλους τους συνανθρώπους μας,
που πληρούν τα κριτήρια επικινδυνότητας
όπως ηλικία, παχυσαρκία, καθιστική ζωή,
κακή διατροφή, οικογενειακό ιστορικό
ανεξάρτητα από τις τιμές γλυκόζης ενός
απλού τσεκ απ.
ΥΓΕΙΑΣ ΔΡΟΜΟΙ
Αθανάσιος Κρουστάλης
Ειδικός Παθολόγος
Εξειδικευμένος στις
διαταραχές λιπιδίων
Πρόληψη-ρύθμιση διαβήτη,
Ιατρική της Παχυσαρκίας
Προσδιορισμό βιολογικής
ηλικίας αγγείων, αντιγήρανση
Σχόλια